Gaetano Donizetti’s Don Pasquale is een prachtige klucht en wordt door velen beschouwd als de laatste grote opera buffa. Het werk is vandaag de dag nog net zo populair als toen het halverwege de negentiende eeuw voor het eerst werd opgevoerd.
Don Pasquale, een ruzieachtige, maar zeer welgestelde oude man, is ervan overtuigd dat hij een waterdicht plan heeft bedacht om zijn neef Ernesto te onterven. Hij zal een vrouw zoeken, trouwen en al zijn bezit aan zijn kinderen nalaten. Dr. Malatesta is Don Pasquales vriend, maar niettemin verzint hij samen met Ernesto’s geliefde Norina een list om Pasquale te dwarsbomen, zodat zij en Ernesto kunnen trouwen. Ze wordt de bruid waarom Pasquale Malatesta zo dringend had verzocht.
Dit bedrog is slechts het begin van deze zeer delicate komedie, waarin de almaar bozere Pasquale buiten zinnen raakt als zijn nieuwe vrouw niet een onschuldig plattelandsmeisje blijkt, maar zich ontpopt als een onverbeterlijke flirt die Pasquales geld zonder enige remmingen uitgeeft en hem niet het geluk biedt waarnaar hij zo verlangt.
Don Pasquale is de laatste en wellicht meest doorwrochte opera in de eeuwenoude traditie van de commedia dell’arte. Wat Don Pasquale zo uitzonderlijk maakt, is dat Donizetti van de eendimensionale karakters binnen deze vorm van theater op deskundige wijze échte, geloofwaardige persoonlijkheden maakt. Dat geldt ook zeker voor de rol van hoofdpersonage Pasquale: eerst verachten we zijn egoïsme, maar uiteindelijk sympathiseren we met de radeloze man.
Don Pasquale beleefde zijn première op 3 januari 1843 in de Parijse Salle Ventadour, thuisbasis van het Théâtre-Italien in de stad, en zal het publiek nu opnieuw vermaken, ditmaal in de Weense Staatsopera.