Tegen de tijd dat Johan Strauss jr. de operette Die Fledermaus (De vleermuis) schreef, was zijn reputatie als koning van de wals al gevestigd. Strauss componeerde honderden dansen, waaronder de meest beroemde binnen de gehele klassieke muziek: De blauwe Donau.
In Strauss’ tijd werd Wenen al snel het Europese hart van het theater. In bal- en concertzalen in de gehele Oostenrijkse hoofdstad luisterden mensen er dan ook naar zijn muziek, en er werd veel op gedanst. Verbazingwekkend genoeg twijfelde Strauss aan zijn componeertalent voor het podium, terwijl velen in de grote populariteit van zijn stukken in de Weense theaters juist kans zagen om er munt uit te slaan. Zijn eerste operettes deden het niet zo goed, maar de directeur van Theater an der Wien, Max Steiner, was ervan overtuigd dat een groot succes niet lang op zich zou laten wachten.
Toen de Franse componist Jacques Offenbach, een van de grote namen in binnen de operettewereld van destijds, afzag van zijn plannen voor een eigen productie van Die Fledermaus, viel aan Strauss de taak voor uitvoering van deze prachtige komedie vol frivoliteit, ontrouw en persoonsverwisseling.
Alles wat in Die Fledermaus gebeurt, komt voort uit een avond waarop dr. Falke zijn vriend Eisenstein voor schut heeft gezet door hem ’s nachts na een gekostumeerd bal straalbezopen en verkleed als vleermuis naar huis te laten lopen. Alles is erop gericht om de buitenechtelijke escapades van zowel Eisenstein als zijn echtgenote Rosalinde aan het licht te brengen. Tijdens het gekostumeerde bal flirt Eisenstein zonder het te weten met zijn eigen vrouw, terwijl haar minnaar in de gevangenis zit. Aan het eind van het stuk onthullen de karakters wie ze werkelijk zijn. Maar zullen ze elkaar kunnen vergeven?
Het verhaal gaat dat Strauss zes weken lang koortsachtig aan de operette (op een libretto van Carl Haffner en Richard Genée) werkte, waarbij hij zijn pen zelden neerlegde en nauwelijks at. Op 5 april 1874 ging Die Fledermaus in première in het Theater an der Wien.
Het enthousiasme en de energie waarmee de componist het werk schreef, was en is voor het publiek van alle tijden voelbaar. Ook nu, want de Weense Volksopera biedt liefhebbers van operette en de schitterende muziek van Johann Strauss de mogelijkheid om weer van Die Fledermaus te genieten.
